In wooncomplex ´Wij zijn Zuiderschans´ in Den Bosch wonen ouderen met dementie en zelfstandig wonende ouderen. In totaal wonen er 150 mensen. Daarvan zijn er twaalf buurtverbinders. Buurtverbinders zorgen voor verbinding tussen de bewoners en de buurt. Zij betalen gewoon huur, krijgen verder geen huurkorting, maar wel voorrang op de woningmarkt. Ze zijn twee dagdelen per week actief voor het complex. De buurtverbinders zijn tussen de 20 en 55 jaar oud.
Mat Schellekens (26) is zo’n buurtverbinder. Hij werkt in een koffietentje en ontmoette daar Stijn van Kreij, oprichter van Butterfly Effect die de begeleiding doet van de buurtverbinders. Zo hoorde Mat van ‘Wij zijn Zuiderschans.’ Dat trok hem meteen en is er vervolgens gaan wonen. “Ik heb net de opleiding voor social work afgerond en ben maatschappelijk betrokken. Dit woonconcept past helemaal bij mij.” Mat had al de nodige ervaring doordat hij gewerkt heeft op een woongroep voor ouderen met beperkingen. Sanne van der Hagen is community coach, verbonden aan Butterfly Effect. Zij ondersteunt de buurtverbinders waar nodig. Ze geeft advies en bewaakt de doelstelling van het concept. De buurtverbinders eten maandelijks met elkaar. Sanne sluit regelmatig aan en hoort dan hoe het gaat.
Natuurlijke verbinder
“Mat is echt een natuurlijke verbinder”, zegt Sanne. Mat: “Ik noemde mezelf al een verbinder voordat ik hier kwam wonen.” Het was voor hem een kans om betaalbaar te wonen en een bijdrage te leveren aan een mooi doel. “Het wooncomplex is duurzaam gebouwd dus de energiekosten zijn laag. Ik woon in een mini-maatschappij en kan een bijdrage leveren aan het welzijn van anderen. Dat vind ik belangrijk in het leven.” Hij is ervan overtuigd dat het de bewoners goed doet dat er buurtverbinders zijn. “Ik hoor dat ook terug van de mensen. Ze vinden het een geruststelling dat wij er zijn. Ze kunnen altijd bij ons aankloppen.” Maar er zijn natuurlijk grenzen. In het begin was het onduidelijk wat precies de rol is van buurtverbinder. Sanne: “Ze zijn geen verzorgers en gaan ook niet stofzuigen. Maar als een oudere ’s avonds geen tv kan kijken omdat de batterij van de afstandsbediening op is, dan is het fijn als er iemand meteen even komt helpen”, aldus Sanne.
Wederkerigheid
Sommige buurtverbinders organiseren een soepavond, dan eten ze samen soep. De bakjes brengen de bewoners zelf terug. Dat is meteen een extra contactmoment. Mat kookt één keer per maand voor zijn buren op de gang. “Dat zijn er acht. Ik ben dol op koken en vind het gezellig als mijn acht buren komen eten.” Hij merkt dat de mensen elkaar beter hebben leren kennen. Nu gaan ze zelf koffie drinken met elkaar. “Dat heb ik in gang gezet door maandelijks de buren bijeen te brengen. Dat is toch gaaf?” Sanne vertelt dat toen de wasmachine van Mat stuk was, binnen no time vier buren zijn wasjes aan het draaien waren. “Buurtverbinders vragen dus zelf ook wel om hulp en dat vinden de ouderen fijn. De wederkerigheid is belangrijk.” Mat: “Laatst had een buurtverbinder een gebroken hart. Toen kreeg ze van alle kanten troost. Eén bewoner bracht haar een bakje verse aardbeien. O ja, wat ik ook leuk vond is dat ik een leren jasje heb gekregen van een bewoonster. Het jasje is al veertig jaar oud maar ik vond hem geweldig mooi. Toen kreeg ik hem van haar cadeau.”
Hij merkt dat hij bewuster is geworden van de ouderdom. “Ik zie hoe belangrijk een gezond lichaam is en ik zie hier wat het met je doet als je gebreken krijgt. Ik ben nu veel zuiniger op mijn lichaam, ik maak andere keuzes sinds ik hier woon. Ik wil straks echt werk zoeken dat mij aanspreekt en waar ik gelukkig van wordt. Het leven gaat snel voorbij, dat hoor ik hier zo vaak.”
Lokale ondernemers
Mat houdt ervan om grotere events te organiseren. Hij heeft onder andere het kerstdiner georganiseerd. ”Dat was een groot succes. Met zestig ouderen aan tafel in een mooi versierde ruimte. Geweldig!” Ook heeft hij een borrel georganiseerd voor het zorgpersoneel. “Om elkaar beter te leren kennen. Zij zijn immers ook onderdeel van de community die wij hier met elkaar vormen.” Verder heeft hij yogales geregeld. En dat is gelijk ook gericht op valpreventie. Samen met de bewoners kijken de buurtverbinders waar de behoefte ligt.
Het idee is dat de buurtverbinders initiëren maar de bewoners uiteindelijk zelf dingen overnemen of voortzetten. Natuurlijk kunnen de buurtverbinders daarbij ondersteunen. Zo is er altijd een buurtverbinder aanwezig bij de diverse clubjes die er zijn. Er is een muziekclub, leesclub en knutselclub. Vanuit die clubs ontstaan er weer nieuwe activiteiten. “Een aantal deelnemers van de muziekclub is met elkaar naar een concert gegaan. En een deel van de groep laat muziek aan elkaar horen. Dat soort dingen ontstaan dan vanzelf”, aldus Sanne.
Langzamerhand beginnen ook meer contacten met buurtbewoners te komen. “Sommige buurtbewoners doen mee aan activiteiten hier. Ook hebben we contacten met de lokale ondernemers. We halen daar bijvoorbeeld de prijzen voor de bingo. Zij kennen ons en de bewoners nu ook.” Mat vindt het wel fijn dat hij nu nog niet fulltime werkt. “Ik denk dat het wel veelgevraagd is om je twee dagdelen in te zetten als je daarnaast 40 uur per week werkt.” Verder staat hij helemaal achter dit woonconcept. “Dit is de toekomst: samen een community vormen.”
Stijn van Kreij, oprichter van Butterfly Effect, is één van de key note sprekers op het ZorgsaamWonen congres.
